CHP kulislerinde, Özgür Özel'in '1,5 yıl sonra erken seçim olur' tahminiyle ilgili neler konuşuluyor? - BBC News Türkçe (2024)

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, 31 Mart'ta yapılan yerel seçimlerden birkaç gün sonra erken seçim tartışmalarını, “Erken seçim olacaksa buna yine halk karar verecek. Ben bir erken seçim çağrısı yapmıyorum” yanıtı vererek kapatmıştı.

Özel, 27 Haziran'da BirGün gazetesi yazarı Doğan Tılıç'a yaptığı açıklamada ise “Erdoğan beş yıllığına seçildi ama bence seçildikten 2,5 yıl sonra, yani bugünden 1,5 yıl sonra erken seçim olur. Ben erken seçimden kaçmam, bunun için koşarım” dedi.

Özel daha sonra da “Eğer geçim olmazsa, seçim olur” çıkışıyla erken seçim konusunda strateji değişikliğine gitti.

CHP kurmaylarına göre, Özel’in “erken seçim” talebinin birden çok nedeni var.

Parti kulislerinde, Özel’in “erken seçim, normalleşme” dahil, kritik konularda yaptığı açıklamaların “partinin yaptırdığı ölçümlere” dayandığına dikkat çekiliyor. Özel'in önümüzdeki dönemdeki stratejilerinde de bu çerçevede değişiklikler olacağına işaret ediliyor.

Türkiye’nin 2017’den bu yana “referandum, yerel, genel seçim yorgunu” olduğu şeklindeki görüş, CHP’de de kabul görüyor. O nedenle, “hemen birkaç ay sonra erken seçim” olasılığı gerçekçi bulunmuyor ve CHP’nin de böyle bir talebi olmadığı belirtiliyor.

CHP’nin yaptırdığı kamuoyu araştırmalarında da hala erken seçim isteyenler yüzde 50’nin altında ölçülüyor. Ancak partinin erken seçim çağrılarının, halkta da erken seçim talebini artıracağı düşünülüyor.

“Erken seçim çağrısının sloganını 'Geçinemiyoruz' diyen yüzde 67'lik kesim belirledi”

CHP kulislerinde erken seçim çağrısının birincil nedeni olarak halkın yaşadığı geçim sıkıntısı gösteriliyor. Partinin yaptırdığı ölçümlere göre Türkiye’de halkın yüzde 67’si “Geçinemiyoruz” yanıtını verdi.

Asgari ücret, bayram ikramiyelerinin artırılması taleplerinin AKP tabanında da olumlu karşılık bulduğuna dikkat çekilerek, “Biz iktidara 'Meseleleri çözün' diyoruz. ‘Geçim olmazsa, seçim olur’ diyerek, siz çözemezseniz, bir gelir çözeriz” diyoruz” değerlendirmesi yapılıyor.

CHP’nin erken seçim kararı için Meclis'te çoğunluğu olmadığına dikkat çekilerek, halkın seçim talebi karşısında iktidarın da duramayacağı yorumu yapılıyor.

“Normalleşme karşıtlarına mesaj”

Özel’in erken seçim konusundaki strateji değişikliğinin bir başka nedeni olarak, parti içinden ve partiye yakın çevrelerden gelen “erken seçim” talepleri gösteriliyor.

Bu kesimlerin parti yönetimini “AKP’in amaçlarına hizmet etmekle” eleştirdiği belirtilerek şu, şu görüşler dile getiriliyor:

“Normalleşme görüşmeleri nedeniyle 'CHP, AKP’nin amaçlarına hizmet ediyor, erken seçim istememesi de bu yüzden' diyen bir kesim var. Erken seçimi yapmak CHP’nin elinde mi? Değil. O nedenle biz erken seçim çağrısı yapalım; kim istiyor, kim istemiyor belli olsun. Bu görüş kabul gördü, Özgür Bey de seçim çağrısını dile getirmeye başladı.”

Özel, erken seçim için neden 1,5 yıl sonrasını işaret etti?

Anayasa’ya göre başkanlık sistemine göre ikinci ve son kez Cumhurbaşkanı seçilen Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, bir dönem daha aday olmasının tek yolu, Meclis'in erken seçim kararı alması.

Özel’in çağrısının AKP ve Milliyetçi Hareket Partisi'nde (MHP) karşılık bulması ve Meclis'in erken seçim kararı alması halinde Erdoğan yeniden aday olabilecek.

Özel’in Erdoğan’a bir kez daha adaylık yolunu açacak bir çağrı yapmasının nedeni olarak, CHP’nin halen yüzde 34-35 oy bandında birinci parti konumunu koruması gösteriliyor.

CHP'de, 1,5 yıllık sürede iktidarın ekonomi başta olmak üzere, seçim kaybına neden olan politikaları düzeltmesi de olası görülmüyor ve cumhurbaşkanlığı seçimini partinin kazanabileceği düşünülüyor.

AKP’nin, Erdoğan’ın ise görev süresini 5 yıl daha uzatmak için normal seçim tarihine çok kısa süre kala erken seçim isteyebileceğine dikkat çeken CHP kurmayları, “O zaman bu tam anlamıyla Erdoğan’ın görev süresini uzatmak amacı taşır ki, biz bunun yolunu açmayız. Samimilerse, Erdoğan’ın ikinci döneminin yarısında erken seçime gideriz” yorumunu yapıyorlar.

“AKP, CHP ve MHP tabanı normalleşmeden memnun”

Yerel seçimler sonrası Özgür Özel ile Recep Tayyip Erdoğan’ın karşılıklı ziyaretleri ile başlayan siyasette “normalleşme” sürecinin bir yandan liderlerin karşılıklı polemikleri, bir yandan da Özel’in erken seçim çağrısı nedeniyle nereye evrileceği merak konusu.

Ancak gerek AKP, gerekse CHP’nin yaptırdığı anketlere göre, normalleşme sürecine kamuoyu desteği yüksek. CHP kaynaklarının verdiği bilgiye göre halkın yüzde 46’sı Erdoğan-Özel görüşmesi ile başlayan süreci olumlu buluyor. Yüzde 33 oranında ise kararsız bir kitle var ve kararsızlar dağıtıldığında sürece destek yüzde 60’ın üzerine çıkıyor.

CHP seçmenin yüzde 25’i ise sürece olumsuz bakıyor.

CHP ile AKP seçmeninin aşağı yukarı ayrı oranda destek verirken, en yüksek memnuniyet oranı MHP seçmeninden. Parti kulislerinde, MHP tabanının normalleşmeye destek vermesiyle ilgili olarak da “MHP ittifak ortaklığı nedeniyle iktidarın kötü politikalarının ortağı olması nedeniyle çok sopa yiyor, eleştiriliyor. Şimdi bir başka muhalefet partisinin iktidarla görüşmeler yapması, bir anlamda onların iktidara destek politikalarını meşrulaştırıyor” yorumu yapılıyor.

Her iki parti tabanında da sürece desteğin yüksekliğine dikkat çeken CHP’liler, Erdoğan’ın da bunun farkında olduğunu ve süreci bitirecek bir adım atmayacağı görüşünde.

Erdoğan ile Özel’in şu anda planlanmış bir görüşmesi olmadığı ancak ilerleyen süreçte spesifik konularda, telefonla veya yüz yüze görüşmeler yapabileceği belirtiliyor.

Milletvekili transferine fren

CHP, Meclis'te muhalefet partileriyle ilişkilerini de güçlü tutmaya dönük bir strateji izlemeyi planlıyor.

Yerel seçim yenilgisinin ardından çok sayıda istifanın yaşandığı İYİ Parti’den istifa eden bazı isimler CHP’ye katılmıştı. Aralarında İstanbul Milletvekili Ayşe Sibel Yanıkömeroğlu, Antalya Milletvekili Aykut Kaya, eski Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem’in de aralarında bulunduğu isimlerin “transferleri” İYİ Parti yönetiminin tepkisini çekmişti.

Siyasi kulislerde CHP’ye yeni katılımlar olacağı uzun süredir konuşuluyor. CHP kulislerinden yansıyan bilgilere göre ise parti yönetimi milletvekili transferine “fren koyma” kararı aldı.

İYİ Parti’nin oy oranının yüzde 2,7’lere gerilediğine işaret CHP kurmayları, bunu Meclis’te güçlü bir merkez sağa gereksinim olmasına bağlıyor:

“Biz milletvekilleri, belediye başkanlarının transferine güçlü bir fren koydu. Çünkü biz güçlü bir İYİ Parti’den yanayız. Merkez sağ boş kalmamalı. Biz merkez sağın oyunu alıyoruz ama orası dağılırsa, kim nereye gider bilmiyoruz.

“Eğer bir dağılma başlarsa bu Saadet’i, Gelecek Partisi’ni, DEVA’yı da olumsuz etkiler ve başka bir siyasal iklim yaratır. Bu bizim yerel seçim başarımızı arkaya iter. Oysa biz seçmen psikolojisi açısından birincil konu olarak gündemde olmasını istiyoruz. “